Ekspandirani polistiren ili EPS je lagani penasti ambalažni materijal sa izuzetnim zaštitinim i izolacionim svojstvima zbog kojih je decenijama u širokoj upotrebi
EPS je široko korišten, lagan penasti ambalažni materijal koji je izrađen od 98% vazduha i 100% se može reciklirati.
EPS se koristi svuda gde su mala težina, apsorpcija udara i izolacija presudni, od ambalaže za hranu, elektroniku, zaštitu proizvoda tokom transporta do biciklističkih kaciga i izolacije zgrada.
Ekspandirani polistiren (EPS) je široko upotrebljavana penasta plastična ambalaža i izolacioni materijal koji se dokazao decenijama unazad.
EPS je izumio dr Friedrich (Fritz) Stastny, naučnik koji radi u BASF-u, 1949. godine. Fritz Stastny je izumio EPS sasvim slučajno – u limenci za cipele, tokom eksperimenta kojim je pokušavao da dođe do efikasne izolacije kablova.
Njegov izum je patentiran kao Styropor™ a 1952 godina je datum koji označava početak priče o uspehu EPS-a. Od tada su istraživanja i dosledan razvoj proizvoda doveli do EPS materijala kao što su Neopor i Peripor, kao i do mnogo različitih primena EPS-a, uključujući i u građevinskom sektoru.
Neke od najvažnijih upotreba EPS-a za pakovanje su posude za dostavu hrane, kutije za ribu, pakovanje elektronike i bele tehnike, zaštita od oštećenja prilikom transporta različitih proizvoda ali i u medicinskom transportu, uključujući ljudske organe za transplantaciju i COVID-19 vakcine. Takođe se široko koristi u biciklističkim kacigama, dečijim autosedištima i daskama za surfovanje.
Budući da je EPS napravljen od samo jednog polimera, lako se reciklira u novi EPS ili druge proizvode od plastike.
Hronologija razvoja
1949. godine. Fritz Stastny neplanirano je otkrio EPS
1952. godine na sajmu u Dizeldorfu, prikazane su mogućnosti ovog materijala, koji je 10 puta lakši od plute i jeftiniji, kroz različite livene oblike a posetioci su na poklon dobijali brod od ekspandiranog polistirena.
1952. godine počinje da se koristi kao izolacioni materijal u građevinarstvu
1959. godine ekspandirani polistiren prvi put se koristi kao ambalaža i to u svrhu zaštite prehrambenih proizvoda, muzičkih i elektronskih uređaja. Iste godine se koristi kao postolje jogurta u čašicama, kutija za gitaru…
1960. godine Styropor nalazi širu primenu u građevinarstvu
1997. godine patentiran je Neopor kao naprednija verzija Styropora, sa boljim performansama izolacije
2020. godine zbog fenomenalnih izolacijskih karakteristika EPS se širom sveta koristi u transportu vakcina protiv COVID-19
Mnogo različitih naziva za EPS
Zavisno od toga gde neko živi, ekspandirani polistiren ili EPS mogu biti poznati pod mnogo različitih imena.
Pored jednostavnih prevoda – polistirolo na talijanski, poliestireno ekspando na španskom, polistiren ekspansé na francuskom i geëxpandeerd polistiren u Holandiji, EPS je poznat i kao isopor u Brazilu, esferovit u Brazilu, po imenima brendova uključujući Styropor ™, Airpop ™ ili Flamingo ™, kao i opisnim imenima kao što su “projektirani vazduh”, piepschuim ili quietschpappe, što na nemačkom znači „škripav paket“.
Kako god ga nazvali, EPS je jedan od najlakših, najsvestranijih i najpouzdanijih zaštitnih materijala za pakovanje koji postoje.
Ne brkajte EPS sa stiroporom ™! Iako sličan EPS-u, stiropor ™ je XPS – ekstrudirani polistiren – i izrađuje se različitim postupkom, koristi se u različite svrhe i često podeže različitim propisima.
Mona Lisa je bila upakovana u Styropor na putovanju u Vašington, gde je izložena u Nacionalnoj galeriji umetnosti.
Kako se pravi EPS
Ekspandirani polistiren ili EPS je kruta, lagana, plastična pena proizvedena od čvrstih zrna polistirena.
EPS se pravi upotrebom pare za širenje polistirenskih kuglica koje sadrže ekspanzijsko sredstvo uz pomoć kojeg krute ćelije plastike dobijaju 40 puta veću zapreminu. Zatim se dobijena pena ukalupljuje u mnoštvo oblika, svaki prilagođen svojoj specifičnoj primeni, čime se dodatno štede resursi.
Sve ukupno, EPS je 98% vazduh inkapsuliran u polistiren. Ovo mu daje veliku vrednost kao izuzetnog proizvoda za toplotnu izolaciju i apsorpciju udara. Fleksibilnost i prilagodljivost, u kombinaciji s malom težinom, najvažniji su kvaliteti ovog materijala.
Nakon upotrebe, EPS se 100% može reciklirati i može se višestruko povratiti u razne svrhe. Ove i brojne druge osobine čine EPS vrlo pametnim proizvodom za pakovanje.
Naslovna fotografija: Unsplash/mel-chipfakacha
